GS.TS Trần Văn Thọ (đứng thứ tư từ trái qua) chụp ảnh lưu niệm cùng với lãnh đạo Nhà trường
Buổi gặp gỡ diễn ra trong không khí trang trọng với sự hiện diện của GS.TS Nguyễn Trung Việt – Hiệu trưởng Nhà trường, cùng đông đảo cán bộ, giảng viên, sinh viên và các khách mời.
Sự kiện bao gồm: tọa đàm chuyên đề “Kinh tế Việt Nam giai đoạn mới: Chính sách tăng trưởng hướng tới mục tiêu 2045” và giới thiệu cuốn sách “Hồi ức đến tương lai” của chính Giáo sư Trần Văn Thọ – tác phẩm tập hợp những suy tư, chiêm nghiệm và khuyến nghị sâu sắc của một trí thức Việt Nam đã sống, học tập và làm việc hơn nửa thế kỷ tại Nhật Bản, nhưng luôn hướng lòng về Tổ quốc.
Hành trình của một trí thức lớn – Từ Hội An đến Waseda
Mở đầu phần chia sẻ, Giáo sư Trần Văn Thọ kể lại hành trình đặc biệt của mình – từ một học sinh nghèo tại Hội An, Quảng Nam, đến khi trở thành du học sinh tại Nhật Bản nhờ học bổng Chính phủ vào cuối những năm 1960. Đó là bước ngoặt lớn không chỉ trong cuộc đời cá nhân Giáo sư mà còn đặt nền móng cho những đóng góp quan trọng sau này của ông với tư cách một chuyên gia nghiên cứu, cố vấn chính sách phát triển.
Dù lựa chọn ngành kinh tế không phải là dự định ban đầu, nhưng trước thời cuộc đầy biến động, ông sớm nhận ra rằng tri thức về kinh tế sẽ là công cụ hữu ích nhất để đóng góp cho quê hương trong tương lai. Đặc biệt, khi đến Nhật vào năm 1968 – đúng vào thời kỳ quốc gia này bứt phá phát triển kinh tế với tốc độ 10% mỗi năm – Giáo sư càng hiểu rõ vai trò then chốt của chính sách, cơ chế và “năng lực xã hội” trong việc chuyển mình của một quốc gia.
Những phân tích sâu sắc về thách thức và cơ hội của Việt Nam
Với phong cách trình bày thẳng thắn và giàu trải nghiệm, Giáo sư Trần Văn Thọ đã chia sẻ góc nhìn toàn diện về kinh tế Việt Nam hiện tại và hành trình hướng đến mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 – dấu mốc tròn 100 năm thành lập nước.
Ông cho rằng, điểm yếu hiện nay của Việt Nam không nằm ở năng lực cá nhân của người dân – bởi thế hệ trẻ rất thông minh, cầu tiến – mà là ở “năng lực xã hội” nói chung: cơ chế vận hành chưa hiệu quả, chính sách đầu tư chưa thông suốt, sự phối hợp giữa các thành phần xã hội còn rời rạc. Ông nhấn mạnh rằng: để đạt được tốc độ tăng trưởng trung bình 7-8%/năm trong hai thập kỷ tới – như Nhật Bản từng làm trong giai đoạn phát triển thần kỳ – Việt Nam cần có “giai đoạn tăng trưởng hai con số kéo dài ít nhất 15 năm”.
Theo Giáo sư, điểm nghẽn lớn nhất hiện nay của Việt Nam là chính sách chưa tạo đủ động lực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa – lực lượng chiếm tỷ trọng rất lớn trong nền kinh tế – cùng với đó là sự chậm chạp trong cải cách thể chế, thủ tục hành chính và cơ chế phân bổ nguồn lực.
Một vấn đề khác được ông đặc biệt nhấn mạnh là tình trạng “thừa thầy thiếu thợ” – biểu hiện của xã hội trọng bằng cấp nhưng thiếu chiến lược đào tạo kỹ sư, lao động lành nghề, kỹ thuật viên trình độ cao. “Giáo dục đại học không phải là con đường duy nhất để phát triển quốc gia. Phải có người xây dựng, vận hành và duy trì nền kinh tế bằng kỹ năng thực tế chứ không chỉ lý luận”, ông nói.
“Hồi ức đến tương lai” – Một lát cắt đời người và lời gửi gắm cho thế hệ mai sau
Tại chương trình, cuốn sách mới của Giáo sư Trần Văn Thọ – “Hồi ức đến tương lai” – đã được ra mắt. Đây là tác phẩm không chỉ kể lại hành trình cuộc đời, mà còn là sự lắng đọng tư duy về con đường phát triển của đất nước, những kinh nghiệm và bài học quý báu rút ra từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và cả chính Việt Nam trong suốt hàng chục năm chuyển mình.
Ông Nguyễn Cảnh Bình – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Sách Omega Việt Nam, đơn vị xuất bản cuốn sách – chia sẻ rằng ông cảm thấy tự hào khi được đồng hành cùng một trí thức có tâm huyết và tầm nhìn như Giáo sư Trần Văn Thọ. Cuốn sách, theo ông, không chỉ dành cho giới chuyên gia, mà còn rất phù hợp để truyền cảm hứng cho sinh viên, những người trẻ đang tìm kiếm định hướng trong học tập, nghề nghiệp và khát vọng đóng góp cho Tổ quốc.
Tầm nhìn của Đại học Thủy lợi và khát vọng hội nhập
GS.TS Nguyễn Trung Việt – Hiệu trưởng Nhà trường – gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Giáo sư Trần Văn Thọ và khẳng định: “Chúng tôi xác định rõ vai trò của Trường Đại học Thủy lợi không chỉ trong lĩnh vực chuyên môn như thủy lợi, thủy điện, tài nguyên và môi trường, mà còn hướng tới phát triển đa ngành, hội nhập quốc tế. Việc đón tiếp những học giả có uy tín quốc tế như Giáo sư Thọ là cơ hội quý báu để giảng viên và sinh viên được tiếp cận với các tri thức lớn và tư duy chiến lược”.
Hiện nay, Trường Đại học Thủy lợi đang triển khai 75 chương trình đào tạo ở cả bậc đại học và sau đại học, hợp tác với hơn 150 đối tác quốc tế, trong đó Nhật Bản là một trong những đối tác chiến lược hàng đầu. Các chương trình đào tạo bằng tiếng Anh, chương trình liên kết 1+1 với Hà Lan, Đức, Mỹ… đã và đang góp phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục và năng lực hội nhập của Nhà trường.
Buổi tọa đàm cũng nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ từ các bạn sinh viên – những người trẻ đang mang trong mình khát vọng được đóng góp cho đất nước. Những chia sẻ gần gũi, chân thành nhưng rất sắc sảo của Giáo sư đã khơi dậy trong lòng các em niềm tin về một Việt Nam hùng cường – nếu và chỉ nếu – từng cá nhân, từng tập thể cùng hành động với trách nhiệm và tầm nhìn dài hạn.
Bình Dương, Ảnh: CLB Báo chí và Truyền thông TLU