Hội thảo có sự tham gia của hơn 100 đại biểu đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, viện nghiên cứu, trường đại học, đại sứ quán, tổ chức quốc tế và cộng đồng địa phương đang quan tâm đến thực trạng biến đổi khí hậu và tác động của nó tới trẻ em và cộng đồng dễ bị tổn thương.
Phát biểu khai mạc sự kiện, PGS. TS. Trần Ngọc Anh – Giám đốc Công ty Khoa học tự nhiên (HUSCO) chia sẻ: “Là một công ty hoạt động trong lĩnh vực khoa học tự nhiên và môi trường, HUSCO luôn xác định rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc đóng góp tri thức, công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển bền vững. Chúng tôi tin rằng, khoa học chỉ thực sự có giá trị khi gắn liền với thực tiễn – khi các kết quả nghiên cứu không chỉ nằm trên các công bố mà được ứng dụng để cải thiện chất lượng sống của người dân, nhất là những người dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai và biến đổi khí hậu.
Hội thảo nhằm tạo ra một không gian đối thoại liên ngành, nơi các bên liên quan cùng chia sẻ kết quả nghiên cứu, mô hình ứng dụng thực tiễn và kinh nghiệm triển khai các sáng kiến môi trường – khí hậu hiệu quả. Bên cạnh đó, nội dung hội thảo mở ra Chương trình Hành động vì Phát triển Bền vững và Ứng phó Biến đổi Khí hậu tại Việt Nam. Các bài trình bày nhấn mạnh vai trò cầu nối giữa nghiên cứu, chính sách và hành động cộng đồng, giới thiệu các mô hình tiêu biểu như hệ thống cảnh báo sớm GOODEYE – một giải pháp tích hợp cảm biến, dữ liệu thời gian thực và bản đồ nguy cơ do công ty Khoa học Tự nhiên (HUSCO) phát triển.
Một trong những điểm nhấn của sự kiện là phần chia sẻ kết quả của “Khảo sát của trẻ em về tác động của biến đổi khí hậu và thiên tai đối với trẻ em và thanh thiếu niên tại bốn huyện của Việt Nam”, mang đến góc nhìn sinh động và truyền cảm hứng mạnh mẽ về vai trò của trẻ em trong hành động liên quan về khí hậu.
Tại phiên tọa đàm đa bên, đại diện các bên đã chia sẻ góc nhìn từ cấp quản lý, nghiên cứu đến triển khai thực tiễn, thống nhất rằng việc thiết lập cơ chế phối hợp ba bên giữa nhà nghiên cứu – chính quyền – cộng đồng là điều kiện tiên quyết để rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu và hành động. Đồng hành cùng tổ chức World Vision International tại Việt Nam, HUSCO – đang tích cực triển khai các sáng kiến thiết thực để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và thiên tai lên đời sống cộng đồng.
Tiến sĩ Doseba Sinay, Trưởng đại diện World Vision International tại Việt Nam cho rằng, các giải pháp cho những thách thức về khí hậu và môi trường cần phải bắt đầu từ cấp cộng đồng. Bởi cộng đồng không chỉ là nơi đầu tiên chịu tác động từ các cú sốc khí hậu, mà còn là những tác nhân then chốt của sự thay đổi. Những giải pháp được xây dựng dựa trên trải nghiệm thực tế, tri thức bản địa và sự sáng tạo tại địa phương thường có khả năng thích ứng cao hơn, phù hợp với văn hóa và bền vững hơn về lâu dài.
“Chúng tôi đã đồng hành cùng hàng trăm nghìn hộ gia đình tại các vùng sâu, vùng xa và dễ bị tổn thương ở Việt Nam, nơi người dân và trẻ em đang chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi thiên tai, hạn hán, sạt lở đất và mất sinh kế do biến đổi khí hậu. Các chương trình của chúng tôi luôn ưu tiên nhóm dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt là trẻ em, những người phải gánh chịu hậu quả nặng nề nhất từ các rủi ro liên quan đến khí hậu”, Tiến sĩ Doseba Sinay nói.
Ông cũng kỳ vọng những chia sẻ từ các trường đại học, viện nghiên cứu, cơ quan chính phủ và đối tác quốc tế sẽ góp phần xây dựng mạng lưới hành động khí hậu toàn diện, bền vững và bao trùm. Qua đó hỗ trợ Việt Nam thực hiện các cam kết khí hậu trong Thỏa thuận Paris, đóng góp vào việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) và giữ vững cam kết hướng tới một tương lai ít phát thải carbon, có khả năng chống chịu cao với biến đổi khí hậu. WVIV cam kết tiếp tục đồng hành cùng các nhà khoa học, doanh nghiệp và cộng đồng để đưa các sáng kiến thích ứng khí hậu đến gần hơn, sâu hơn và hiệu quả hơn với người dân.
Hội thảo không chỉ là dịp chia sẻ nghiên cứu và kinh nghiệm, mà còn mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng giữa các viện nghiên cứu, tổ chức phát triển, chính quyền địa phương và các đối tác quốc tế. Nhiều mối liên kết đã được hình thành giữa HUSCO, World Vision International tại Việt Nam, Đại học Hiroshima, các đại sứ quán và đại diện các tỉnh – hướng đến mục tiêu xây dựng một mạng lưới hành động khí hậu toàn diện, dựa trên bằng chứng khoa học và sự đồng hành của cộng đồng.
Tại Hội thảo, các diễn giả đã chia sẻ nhiều thông tin về xu thế công nghệ, các mô hình thực tiễn và kinh nghiệm hợp tác quốc tế trong ứng phó với biến đổi khí hậu tại Việt Nam và khu vực. Đại diện WVIV giới thiệu Lộ trình hành động ESCA – chiến lược tích hợp nhằm thúc đẩy công bằng khí hậu và phát triển bền vững cùng nhiều mô hình sáng tạo, hệ thống cấp nước năng lượng mặt trời đã được triển khai hiệu quả tại các vùng khó khăn, mang lại lợi ích thiết thực cho hàng nghìn hộ dân. Đại diện HUSCO chia sẻ về những ứng dụng công nghệ tiên tiến đang được thử nghiệm tại nhiều tỉnh, như hệ thống giám sát GOODEYE, cảm biến IoT, chương trình STEM khí hậu và hệ thống cảnh báo sớm. Đại diện Đại sứ quán Anh và Đan Mạch giới thiệu các chương trình hỗ trợ tài chính – kỹ thuật như UK PACT, Climate Finance Accelerator (CFA), DEPP… mở ra cơ hội hợp tác quốc tế, huy động nguồn lực cho các sáng kiến khí hậu tại Việt Nam.
Phát biểu bế mạc Hội thảo, bà Thân Thị Hà, Giám đốc bộ phận Chiến lược, Hiệu quả chương trình và Phát triển nguồn lực của WVIV nhấn mạnh, các đại biểu đã đồng thuận cao về vai trò then chốt của nghiên cứu ứng dụng khi được chuyển hóa thành hành động chính sách, chương trình thực tiễn và tăng cường năng lực cộng đồng.
Bà kiến nghị một số hành động cụ thể: thúc đẩy cơ chế hợp tác ba bên giữa nhà khoa học – nhà quản lý – cộng đồng; mở rộng các mô hình lối sống xanh cho trẻ em vào chương trình quốc gia; khai thác hiệu quả các nguồn tài trợ khí hậu quốc tế và lồng ghép yếu tố giới, trẻ em, người dân tộc thiểu số vào các chương trình thích ứng và phục hồi khí hậu như một cam kết đạo đức và phát triển bền vững lâu dài. Bà tin tưởng những trao đổi tại Hội thảo sẽ tiếp tục lan tỏa thành các hành động cụ thể tại cộng đồng, trong từng dự án, từng chính sách vì tương lai an toàn hơn cho trẻ em, người dân và môi trường sống.
Sau hội thảo, các sáng kiến và kết nối sẽ tiếp tục được duy trì và mở rộng, không chỉ trong phạm vi học thuật hay dự án riêng lẻ, mà thực sự đi vào chính sách, chương trình phát triển địa phương và hành lang pháp lý nhằm ứng phó hiệu quả với những thách thức khí hậu đang ngày càng gia tăng tại Việt Nam.
Phòng Khoa học Công nghệ và Hợp tác Quốc tế