Ông Nguyễn Trường Sơn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên ta và Ông Shin ISHIKAWA, Thư ký Bộ trưởng – Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản chủ trì Hội thảo. Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Trường Sơn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho biết, thiên tai đang ngày càng cực đoan hơn, với tần suất cao hơn và tác động khốc liệt hơn.
Tại Hội thảo, lãnh đạo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai nhấn mạnh việc đầu tư nguồn lực cũng như nâng cao nhận thức của người dân trong việc phòng ngừa, ứng phó với loại hình thiên tai này đang là một trong những ưu tiên của Chính phủ Việt Nam.
Ông Nguyễn Trường Sơn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai phát biểu khai mạc Hội thảo (Nguồn: Cục QLĐĐ và PCTT)
Thời gian qua, Chính phủ Nhật Bản, đặc biệt là Bộ MLIT và Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) đã hỗ trợ Việt Nam trong việc triển khai thí điểm đập SABO – công trình phòng, chống lũ bùn đá đầu tiên tại Việt Nam. Công trình đã được hoàn thành vào tháng 4/2025 tại lưu vực suối Nậm Păm, huyện Mường La, tỉnh Sơn La – khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của lũ quét và sạt lở đất. Đây là minh chứng cho sự hợp tác có hiệu quả, sự giúp đỡ chân tình của Chính phủ và nhân dân Nhật Bản cho nhân dân Việt Nam, đặc biệt là người dân tại những khu vực dễ bị tổn thương do thiên tai.
Lãnh đạo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai cũng chia sẻ đây là đập thí điểm, được xây dựng đơn lẻ với quy mô nhỏ nên sẽ khó phát huy hết hiệu quả của nó, cần xây dựng đồng bộ hệ thống đập SABO trên lưu vực sông Nậm Păm thành mô hình mẫu cho Việt Nam để đánh giá hiệu quả. “Chúng tôi hi vọng Chính phủ Nhật Bản, Bộ MLIT và JICA sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong việc hoàn thiện mô hình mẫu này để từ đó có đủ cơ sở để xem xét, huy động nguồn lực để đầu tư nhân rộng công trình đập SABO tại các khu vực khác có rủi ro tương tự”- Ông Sơn đề xuất.
Phát biểu tại Hội thảo ông Shin ISHIKAWA – Thư ký – Bộ trưởng Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản ông cho biết: Hội thảo Đối thoại hợp tác quản lý thiên tai Việt Nam-Nhật Bản lần thứ 13 được tổ chức hàng năm dựa trên thỏa thuận đã được Bộ trưởng hai nước ký kết. Hội thảo lần thứ 12 đã được tổ chức vào tháng 11/2024. Hội thảo hôm nay sẽ trao đổi ý kiến về chủ đề cụ thể và rất kịp thời là “các biện pháp phòng chống sạt lở đất” trong khuôn khổ “tăng cường hợp tác trong lĩnh vực phòng chống thiên tai”. Ông Shin ISHIKAWA tin rằng đây sẽ là cuộc trao đổi có ý nghĩa và quan trọng.
Ông Shin ISHIKAWA – Thư ký – Bộ trưởng Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản phát biểu tại Hội thảo (Nguồn: Cục QLĐĐ và PCTT)
Tại Hội thảo, đại diện Phòng Ứng phó và Khắc phục hậu quả thiên tai, Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai đã thông tin về các khu vực của Việt Nam thường xuyên chịu ảnh hưởng của lũ quét và sạt lở đất và nhóm giải pháp khoa học công nghệ đã được triển khai tại Việt Nam, đồng thời đề xuất cần nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo mưa lớn, nhất là mưa cực đoan trong thời đoạn ngắn; xây dựng bản đồ phân vùng, bản đồ rủi ro lũ quét, sạt lở đất đến cấp thôn, bản phục vụ công tác quy hoạch, bố trí dân cư và ứng phó khi có tình huống xấu xảy ra.
Trong giai đoạn từ năm 2015 – 2024, tại khu vực miền núi phía Bắc và miền Trung, trung bình mỗi năm, lũ quét và sạt lở đất làm 79 người chết, mất tích. Lũ quét và sạt lở đất cũng là một trong những nguyên nhân chính gây thiệt hại về người tại khu vực. “Nguyên nhân chính xảy ra lũ quét, sạt lở đất đến từ việc địa hình núi cao, độ dốc lớn nên bị chia cắt mạnh. Ngoài ra, kết cấu địa chất phức tạp, hệ thống sông, suối dày đặc cũng như mưa lớn cực đoan trong thời gian ngắn cũng gây nên lũ quét, sạt lở đất”, Bà Đặng Thị Hương- Phó trưởng phòng ứng phó thiên tai, Cục Quản lý đê điều và PCTT phân tích.
Tham dự Hội thảo, nhiều công ty tại Nhật Bản đã sang tham dự và chia sẻ thông tin, giới thiệu các công cụ và các giải pháp khoa học công nghệ nhằm ứng phó với thiên tai sạt lở đất, lũ quét.
Các chuyên gia cho rằng trong thời gian tới, Việt Nam cần tăng cường đầu tư, xây dựng công trình phòng, chống lũ quét, sạt lở đất, hệ thống cảnh báo tại các điểm có nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất, các khu vực dân cư tập trung, công trình hạ tầng quan trọng. Đồng thời, cần kiểm soát quy hoạch xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng khu vực có nguy cơ cao. Tổ chức di dời, bố trí, sắp xếp dân cư vùng có nguy cơ cao lũ quét, sạt lở đất kèm theo các hoạt động sinh kế cho người dân.
Tại Hội thảo ông Takao Yamakoshi, Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch (MLIT), Nhật Bản đã giới thiệu về Hệ thống cảnh báo sớm, lập bản đồ rủi ro và tăng cường nhận thức về thiên tai trầm tích ở Nhật Bản.
Ông Takao Yamakoshi, Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch (MLIT), Nhật Bản chia sẻ tại Hội thảo
Trường Đại học Thủy lợi đã cử Nhóm chuyên gia tham dự Hội thảo nêu trên.
Tham dự Hội thảo, Ông Lê Quang Tuấn, Phó trưởng phòng Khoa học Công nghệ và HTQT- Trường Đại học Thủy lợi đã chia sẻ thông tin về một số hoạt động chuyên môn liên quan đến chủ đề Hội nghi do phía Nhà trường đang chủ động thực hiện, đặt biệt là chủ động mở rộng hợp tác quốc tế về nghiên cứu khoa học, xây dụng dự án SATREPS (Dự án hợp tác khoa học phục vụ phát triển bền vững) sử dụng nguồn vốn từ JST và Jica, Nhật Bản. Đồng thời, đại diện Nhà trường đề xuất với phía Nhật bản chia sẻ thêm thông tin về cơ chế bảo đảm duy trì hoạt động của hệ thống cảnh báo sớm, công trình phòng, chống thiên tai từ các dự án ODA và từ hoạt động nghiên cứu được chuyển giao cho đơn vị liên quan tại địa phương, cơ chế đảm bảo hoạt động hiệu quả cho các công trình phòng chống LQ-SLĐ sau khi công trình đã tích đủ lượng bùn đá từ thượng nguồn cũng như triển khai các hoạt động đào tạo đảm bảo nguồn nhân lực có trình độ để vận hành, cung cấp thông tin cảnh báo cho cộng đồng.
Đại biểu tham dự Hội thảo (Nguồn: Cục QLĐĐ và PCTT, Bộ Nông nghiệp và MT)
Tính đến 2025, Bộ Nông nghiệp và PTNT, nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đã có 13 năm phối hợp với Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản (MLIT) tổ chức nhiều Hội nghị, Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm trong công tác quản lý thiên tai. Hai bên thường xuyên cử các Đoàn công tác cấp cao hàng năm đến thăm đối tác và hợp tác, xây dựng nhiều dự án hợp tác kỹ thuật quan trọng nhằm giảm thiểu rủi ro thiên tai cho cộng đồng./.
Phòng Khoa học Công nghệ và Hợp tác Quốc tế
Nguồn thông tin: Cục Quản lý đê điều và PCTT