Sau chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của dân tộc Việt Nam (1946- 1954) kết thúc thắng lợi, Miền Bắc hoàn toàn giải phóng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, dân tộc ta bước vào thời kỳ mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội trên Miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà.
Do nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, Đảng và Nhà nước đã rất chú trọng xây dựng và phát triển lĩnh vực Thuỷ lợi, chủ trương đào tạo cán bộ khoa học kỹ thuật thuỷ lợi với quy mô lớn để phục vụ cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Từ năm 1958, Trung ương Đảng và Chính phủ đã chỉ thị tiến hành nghiên cứu lập quy hoạch và chuẩn bị xây dựng Học viện Thuỷ lợi.
Tháng 7/1959, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã nghe báo cáo và duyệt mục tiêu, nhiệm vụ, quy mô của Học viện Thuỷ lợi. Tiếp đó, Chính phủ đã ra quyết định thành lập Học viện Thuỷ lợi gồm ba bộ phận:
– Trường Đại học Thuỷ lợi
– Trường Trung cấp Thuỷ lợi
– Viện Nghiên cứu khoa học Thuỷ lợi
Được sự chuẩn y của Thành uỷ Hà Nội và Đảng đoàn Bộ Thuỷ lợi, trong hai ngày 21, 22 tháng 12 năm 1959 tại Hà Nội đã tiến hành Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện Thuỷ lợi lần thứ nhất, đánh dấu sự ra đời của Đảng bộ Học viện Thuỷ lợi – tiền thân của Đảng bộ Trường Đại học Thuỷ lợi hiện nay.
Tháng 8/1961, theo chủ trương của Chính phủ, Học viện Thuỷ lợi tiếp nhận thêm 90 sinh viên đã học xong năm thứ 2 tại Đại học Bách Khoa và các lớp Trung cấp Điện từ Trường Kỹ thuật I chuyển sang, từ đó gọi là Học viện Thuỷ lợi – Điện lực. Ngày 9/5/1963 Bộ Thuỷ lợi ra Quyết định số 296 QĐ/TL tách Học viện Thuỷ lợi – Điện lực thành hai đơn vị:
– Trường Đại học và Trung cấp Thuỷ lợi
– Viện Nghiên cứu khoa học Thuỷ lợi
Đồng thời theo chủ trương của Chính phủ các lớp Trung cấp Điện được chuyển về Bộ Công nghiệp quản lý. Được sự chuẩn y của Thành uỷ Hà Nội và Đảng đoàn Bộ Thuỷ lợi, Đảng bộ Học viện Thuỷ lợi – Điện lực được tách ra thành Đảng bộ Trường Đại học và Trung cấp Thuỷ lợi, Đảng bộ Viện Nghiên cứu khoa học Thuỷ lợi. Trong hai ngày 21 và 22 tháng 6 năm 1963, Đại hội đại biểu Đảng bộ Trường Đại học và Trung cấp Thuỷ lợi nửa nhiệm kỳ đã quyết định những vấn đề trong công tác tổ chức và thông qua Đề án công tác của Đảng bộ Trường.
Ngày 28/4/1964 Bộ Thuỷ lợi ra Quyết định số 351 QĐ/TL tách Trường Đại học và Trung cấp Thuỷ lợi thành hai đơn vị trực thuộc Bộ:
– Trường Đại học Thuỷ lợi
– Trường Trung cấp Thuỷ lợi
Ngày 17/7/1964 Thành uỷ Hà Nội ra Quyết định số 347 QĐ/ĐBHN đổi tên Đảng bộ Trường Đại học và Trung cấp Thuỷ lợi thành Đảng bộ Trường Đại học Thuỷ lợi với Ban Chấp hành cũ được giữ nguyên và thành lập Đảng bộ Trường Trung cấp Thuỷ lợi.
Từ đây Đảng bộ Trường Đại học Thuỷ lợi gánh vác sứ mạng rất nặng nề nhưng rất vẻ vang là lãnh đạo thực hiện đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của Nhà trường: đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật ở bậc đại học, sau đại học và công tác nghiên cứu khoa học thuộc lĩnh vực tài nguyên nước phục vụ cho phát triển nông nghiệp và các ngành kinh tế khác.
Quá trình xây dựng và trưởng thành của Đảng bộ Trường Đại học Thuỷ lợi trong 60 năm qua luôn gắn liền với sự nghiệp chống Mỹ cứu nước giải phóng Miền Nam, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước.
Lịch sử phát triển của Đảng bộ Nhà trường trải qua nhiều thời kỳ khác nhau, có thể chia thành 5 thời kỳ chính.
1. Thời kỳ 1959-1964: Giai đoạn đầu xây dựng và phát triển Đảng bộ Trường.
2. Thời kỳ 1965-1975: Xây dựng và phát triển Đảng bộ Trường trong điều kiện cả nước có chiến tranh.
3. Thời kỳ 1976-1985: Xây dựng và phát triển Đảng bộ Trường trong điều kiện đất nước thống nhất, cả nước cùng bước vào thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội.
4. Thời kỳ 1986-2006: Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, xây dựng chiến lược phát triển Trường giai đoạn 2006-2020.
5. Thời kỳ 2006-2020: Thực hiện thành công Chiến lược phát triển Trường giai đoạn 2006-2020.