Dưới đây là trao đổi của Thứ trưởng
với phóng viên VietNamNet.
|
Thứ trưởng Đào Xuân Học, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Thủy Lợi. |
Được biết, cuối năm 2007, Chính phủ
giao cho Bộ NN&PTNT nhiệm vụ xây dựng Dự án Quy hoạch thuỷ lợi chống ngập
úng khu vực TP.HCM, xin Thứ trưởng cho biết tiến độ của dự án này?
–
Ngay sau khi nhận nhiệm vụ, Bộ đã tập hợp các nhà khoa học đầu ngành thủy lợi,
có kinh nghiệm và am hiểu địa bàn TP.HCM của 6 đơn vị: Viện Quy hoạch Thủy lợi
Miền Nam, Viện Quy hoạch Thủy lợi, Hội Thủy lợi TP.HCM, Trường ĐH Thủy lợi cơ
sở 2, Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam và Công ty Tư vấn Thủy lợi Hec II xây
dựng phương án chống ngập cho TP.HCM bằng cống.
Ngoài
ra, Bộ đã tổ chức nhiều lần hội thảo xin ý kiến của các nhà khoa học trong và
ngoài ngành, xin ý kiến của Hội đồng nhân dân, UBND TP.HCM, các cơ quan quản lý
của TP và đã nhận được sự đồng thuận cao của lãnh đạo, Hội đồng nhân dân và các
cơ quan quản lý của thành phố. Bộ đã báo cáo với Chính phủ, đã thành lập Hội
đồng thẩm định gồm các bộ liên quan và các nhà chuyên môn của TP và trong ngành
Thuỷ lợi, Môi trường. Hội đồng Thẩm định đã nhất trí và đề nghị Chính phủ phê
duyệt dự án để sớm triển khai thực hiện.
Chống ngập bằng cống không ảnh hưởng quy hoạch TP.HCM
Khi phương án này được thuyết trình cho các nhà khoa học và
lãnh đạo TP.HCM, đã có một số ý kiến cho rằng đề án không khoa học, tốn kém và
không khả thi. Thứ trưởng có thể giải thích về vấn đề này?
–
Sau khi phương án quy hoạch chống ngập úng cho TP.HCM do Bộ NN&PTNT đề xuất
được đăng tải trên các báo, có một số ý kiến của các nhà khoa học xung quanh
vấn đề này, tôi cho đây là điều không thể tránh khỏi vì nó là vấn đề phức tạp,
nhạy cảm, tôi đồng cảm với những nỗi lo lắng đó.
Tuy
nhiên, là một người cán bộ kỹ thuật tôi thấy vấn đề khá rõ ràng và thực sự
chúng ta không có giải pháp nào khác tốt hơn ngoài giải pháp đã được đề xuất
trong các phương án mà bản quy hoạch đã nêu. Có ba nguyên nhân khách quan gây
ngập úng ở TP.HCM là: Ngập do mưa lớn; ngập do lũ từ thượng nguồn và từ Đồng
bằng sông Cửu Long (ngập lũ); ngập do triều từ biển vào (ngập triều) và ngập do
những nguyên nhân tổng hợp: mưa + triều + lũ.
Để
giải quyết úng ngập của TP, người ta có thể nghĩ đến việc dùng đê bao và cống,
khoanh lại thành các vùng kín rồi sử dụng máy bơm để bơm nước hạ thấp mực nước
trong kênh rạch để nhận nước mưa từ cống rãnh của thành phố.
Tuy
nhiên, do gần biển, biên độ dao động từ đỉnh triều với chân triều rất cao
(2,5-3,5m), đồng thời lại là vùng bán nhật triều rất thuận lợi cho việc tiêu
thoát, do đó phương án khoanh vùng để sử dụng máy bơm là không hợp lý (trừ
những vùng biệt lập và có tính đặc thù vẫn phải dùng bơm vợi).
Giải
pháp đề xuất của Bộ là lên đê bao cùng với hệ thống cống để ngăn triều, ngăn lũ
và lợi dụng chân triều để tiêu thoát nước mưa.
Thưa Thứ trưởng, phương án chống
ngập cho TP.HCM bằng cống có làm ảnh hưởng đến mỹ quan, quy hoạch của TP?
Phương án có tính đến hiện tượng mực nước biển ngày càng dâng cao do biến đổi
khí hậu?
– Mỗi một cống lớn sẽ được thiết kế
như một công trình kiến trúc đẹp, không ảnh hưởng đến mỹ quan và quy hoạch của
TP sau này. Hơn nữa, việc thực hiện 2 phương án bao này không có gì mâu thuẫn
nhau trong giải quyết vấn đề ngăn triều, ngăn lũ và tạo nền cho việc tiêu thoát
nước mưa trong TP.
Hệ
thống đê bao và cống có nhiệm vụ ngăn triều, ngăn lũ có cao trình cao hơn mặt
đất xây dựng của TP từ 0.5m đến 1m và được kết hợp với công trình cầu làm đường
giao thông thuận tiện cho việc đi lại của người dân trong vùng. Chỗ nào có tàu
thuyền đi lại thì các cống có thiết kế âu thuyền để tàu thuyền vẫn đi lại được
khi đóng cống. Nói chung phương án quy hoạch sẽ không mâu thuẫn với các quy
hoạch của các ngành khác mà phối hợp mang lại hiệu quả lớn trong đầu tư như:
quy hoạch xây dựng, giao thông, phát triển kinh tế vùng…
Phương
án quy hoạch này còn gọi là phương án “bao trong”, phương án này vẫn đáp ứng
được khi mực nước biển dâng lên khoảng 50cm. Trong nội dung của dự án, chúng
tôi cũng đề xuất cả phương án “bao ngoài”, tức là bao tại cửa của các con sông
lớn: Lòng Tàu, Soài Rạp. Hay nói cách khác là thực hiện vùng III trong dự án.
Đây là câu chuyện lâu dài có tính đến mực nước biển dâng do biến đổi khí hậu.
|
Một đoạn đường ngập nước do triều cường ở |
Chống ngập: Cần 11.531 tỷ đồng
Sau khi có quyết định của Thủ tướng, dự án này sẽ được thực
hiện như thế nào? Trong bao nhiêu năm? Gồm những khu vực nào? Với dự án này, dự
kiến đến bao giờ TP.HCM mới tạm hết ngập?
–
Như đã đề cập ở trên, sau khi quyết định được Thủ tướng phê duyệt sẽ tiến hành
thành lập Ban chỉ đạo dự án và sẽ tìm nguồn vốn để thực hiện ngay trong năm
sau. Hiện tại Bộ đang cho thực hiện một số quy hoạch chi tiết. Bộ cũng đã làm
việc với Đại sứ quán Hà Lan, Chính phủ Hà Lan sẽ hỗ trợ một dự án kỹ thuật để
hướng dẫn các chuyên gia VN thiết kế, thi công các cống theo công nghệ mới, đảm
bảo đẹp về hình thức, thi công ngay trên các dòng sông và kênh. Đồng thời, nếu
TP đồng ý thì họ sẽ hỗ trợ tính toán lại hệ thống tiêu thoát trong nội thị trên
nền mực nước theo phương án đề xuất của Bộ.
Trình
tự thực hiện chia làm hai giai đoạn, trong trường hợp đủ vốn thì có thể tiến
hành đồng thời cả 2 vùng I: gồm toàn bộ khu vực bờ hữu sông Sài Gòn – Nhà Bè và
vùng II: gồm toàn bộ khu vực ngã ba sông Đồng Nai – Sài Gòn. Thời gian của dự
án dự kiến đến hết năm 2012, tuy nhiên còn phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn và sự
phối hợp nhịp nhàng giữa TP.HCM và tỉnh Long An.
Thưa Thứ trưởng, tổng chi của dự án này khoảng bao nhiêu? Nguồn kinh phí lấy
từ đâu: ngân sách Nhà nước, UBND TP.HCM hay sự đóng góp của người dân?
–
Dự kiến tổng mức đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi chống ngập úng khu vực
TP.HCM là 11.531 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí thực hiện trong giai đoạn I (đến
2012) là 10.080 tỷ đồng, giai đoạn II (sau 2012) là 1.451 tỷ đồng. Nguồn vốn
đầu tư được trích từ nguồn Ngân sách Nhà nước (bao gồm ngân sách TW và ngân
sách của TP.HCM) và nguồn vốn ODA.
Xin cảm ơn Thứ trưởng!
Theo
Minh Nguyệt-Vietnamnet