Chương trình do Công đoàn Trường chủ trì, có sự phối hợp với các phòng, khoa chức năng, đặc biệt là sự tham gia của GS.TS Nguyễn Trung Việt – Phó Hiệu trưởng Nhà trường cùng các chuyên gia trong lĩnh vực tâm lý – giáo dục và quản lý sinh viên.
Phát biểu khai mạc buổi tập huấn, GS.TS Nguyễn Trung Việt nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm và cố vấn học tập trong việc đồng hành cùng sinh viên. Giáo sư khẳng định, để nâng cao chất lượng đào tạo trong thời kỳ chuyển đổi số, Nhà trường cần sự vào cuộc toàn diện từ các thầy cô, không chỉ trong giảng dạy mà cả trong việc nắm bắt tâm lý, hỗ trợ và truyền thông định hướng cho sinh viên, đặc biệt với thế hệ Gen Z – một thế hệ nhiều khác biệt và thách thức trong tiếp cận giáo dục đại học.
Trọng tâm của buổi tập huấn xoay quanh việc lắng nghe và phân tích những khó khăn từ thực tiễn công tác cố vấn học tập, từ đó tìm kiếm các giải pháp phù hợp với điều kiện hiện nay. TS. Cao Xuân Liễu – Phó Trưởng khoa Thông tin – Giáo dục học, Học viện Quản lý giáo dục, chuyên gia tâm lý giáo dục – đã có phần trình bày chuyên sâu về đặc điểm tâm lý sinh viên Gen Z, đưa ra nhiều nhận định thẳng thắn và các khuyến nghị cụ thể.
Theo TS. Liễu, thế hệ sinh viên hiện nay không còn tiếp cận việc học theo cách cũ. Họ ít chủ động tìm hiểu quy chế, dễ bị chi phối bởi mạng xã hội và có xu hướng thực dụng trong việc lựa chọn hoạt động, học phần hay định hướng nghề nghiệp. Đặc biệt, sinh viên Gen Z dễ tổn thương, sức chống đỡ tâm lý yếu hơn và cần được tiếp cận theo tinh thần đồng hành – chia sẻ hơn là áp đặt – kiểm soát. Chính vì vậy, ông đề xuất mô hình giáo viên như “người bạn đồng hành” thay vì chỉ là “người giảng dạy”, tạo ra cầu nối giữa sinh viên và nhà trường bằng sự chân thành, cập nhật, và thấu hiểu.
Nhiều thầy cô tham gia tập huấn đã chia sẻ cởi mở về những “điểm nghẽn” trong thực tiễn làm cố vấn học tập. Việc sinh viên không thường xuyên cập nhật email, thay đổi số điện thoại mà không báo lại, cũng khiến việc liên lạc trở nên khó khăn. Một số lớp sinh viên còn thiếu tinh thần kỷ luật, thầy cô lên lớp đúng giờ nhưng sinh viên đến muộn hoặc không tương tác, thậm chí bỏ sinh hoạt lớp mà không có lý do chính đáng.
Phòng Chính trị và Công tác sinh viên cũng đã có phần báo cáo tổng hợp, đưa ra nhiều số liệu cho thấy hiện tượng phổ biến: sinh viên chưa thực sự chủ động trong việc học và hiểu quy chế đào tạo. Nhiều em đến năm thứ tư vẫn đăng ký học sai học phần, không hiểu rõ việc học phần tiên quyết – học phần song hành, dẫn đến nguy cơ không thể tốt nghiệp đúng hạn. Có sinh viên liên tục rơi vào cảnh báo học vụ nhưng không tiếp nhận tư vấn từ giáo viên, hoặc khi được liên hệ phụ huynh thì thông tin lại không chính xác, phụ huynh bận, hoặc thiếu hợp tác.
Từ thực tế đó, Nhà trường và các đơn vị chức năng đưa ra kiến nghị cụ thể: cần xây dựng hệ thống phần mềm quản lý sinh viên và công tác cố vấn học tập đồng bộ, có phân quyền rõ ràng, giúp giảng viên theo dõi quá trình học tập của sinh viên một cách trực quan. Đồng thời, cần đổi mới phương pháp sinh hoạt lớp, tạo ra sự tương tác hai chiều thay vì hình thức đơn thuần. Việc sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook nhóm… cũng được khuyến khích để phù hợp với xu hướng sử dụng công nghệ của sinh viên Gen Z.
Một giải pháp đáng chú ý được đề xuất là phát triển mini app Zalo tích hợp AI để trả lời các câu hỏi thường gặp của sinh viên, giảm tải cho các phòng ban chức năng và giúp sinh viên tiếp cận thông tin đúng – nhanh – thuận tiện. Ngoài ra, các mô hình từ một số trường đại học lớn như Bách khoa Hà Nội, Đại học Hà Nội… với hệ thống quản lý rèn luyện sinh viên, phần mềm tư vấn học tập trực tuyến… cũng được phân tích, kỳ vọng sẽ được Trường Đại học Thủy lợi tham khảo và áp dụng phù hợp trong thời gian tới.
Buổi tập huấn kết thúc bằng những chia sẻ tâm huyết từ nhiều thầy cô, không chỉ về chuyên môn, mà còn về trách nhiệm nghề nghiệp và tình yêu dành cho sinh viên. Những câu chuyện cụ thể, những kinh nghiệm thực tế từ giảng viên kỳ cựu, những góp ý mang tính hệ thống từ đội ngũ lãnh đạo… đã tạo nên một không khí đối thoại cởi mở, xây dựng và gợi mở nhiều định hướng thiết thực trong công tác đào tạo và hỗ trợ sinh viên của Trường Đại học Thủy lợi.
Bình Dương, Ảnh: CLB Báo chí và Truyền thông TLU