Nhiều giải thưởng ấn tượng
Năm 2024, Viện Hàn lâm Khoa học Australia công bố danh sách 10 nhà khoa học trẻ trong lĩnh vực khoa học và công nghiệp tại Australia. Điều đặc biệt trong danh sách này, một nhà khoa học trẻ của Việt Nam đã xuất sắc được vinh danh. Đó là Tiến sĩ Nguyễn Duy Duy, một người con của quê hương Hà Tĩnh. Thời điểm này, Duy đang công tác tại Chương trình An ninh Nguồn nước, Viện Nghiên cứu Môi trường thuộc Viện Nghiên cứu Quốc gia Australia (Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Liên bang Australia – CSIRO).
Mới đây nhất, TS. Nguyễn Duy Duy – Cựu sinh viên Trường Đại học Thủy lợi cũng là 1 trong 5 kỹ sư xây dựng đạt Giải thưởng Thủy lực Karl Emil Hilgard năm 2025 cho bài báo “Ảnh hưởng của phân tầng nhiệt trong dòng chảy rối kênh hở với độ uốn cong thay đổi.”, Tạp chí Kỹ thuật Thủy lực , tháng 9 năm 2023.
Nghiên cứu này sử dụng phân tích chi tiết về mô phỏng số trực tiếp đầu tiên (DNS) của các dòng chảy kênh hở phân tầng nhiệt qua các khúc quanh lý tưởng được tạo thành hình sin với độ cong khác nhau để nâng cao hiểu biết của chúng ta về tác động của sự phân tầng nhiệt lên dòng chảy trung bình, dòng chảy thứ cấp và ứng suất cắt biên. Bốn độ cong kênh khác nhau Si ¼ ð1,07; 1,34; 2,12; 3,70Þ ở độ cong vừa phải Rmin = B ¼ 2,5 và tỷ lệ khía cạnh kênh B = H ¼ 10 với số Reynolds ma sát Reτ ¼ 200 trong các dòng chảy phân tầng trung tính và mật độ được trình bày.
Kết quả cho thấy sự phân tầng nhiệt có tác động đáng kể đến đặc điểm của dòng chảy trung bình, dẫn đến sự khác biệt trong các lớp cắt tách biệt và các vùng phân cách đối với các độ uốn khúc khác nhau, cũng như trong sự phân bố ứng suất cắt ở đáy và thành bên đối với cả dòng chảy trung tính và dòng chảy phân tầng.
Giải thưởng Thủy lực Karl Emil Hilgard được trao cho tác giả hoặc các tác giả của bài báo được đánh giá là có giá trị vượt trội trong việc giải quyết vấn đề dòng nước chảy, cả về lý thuyết lẫn thực hành.
Đặc biệt, cũng trong tháng 6 năm 2025, TS Duy là 1 trong 6 cá nhân được trao Giải thưởng Cựu sinh viên Úc năm 2025. TS Duy được đề cử ở hạng mục Giải thưởng Khoa học, Công nghệ, Đổi mới và Chuyển đổi số. Giải thưởng nhằm tôn vinh sự lãnh đạo và đổi mới của cựu sinh viên trên mọi lĩnh vực, cũng như vai trò của họ trong việc định hình sự phát triển bền vững và toàn diện của Việt Nam.
Năm nay đánh dấu năm thứ 10 của chương trình Aus4Skills của Úc nhằm mục đích xây dựng kiến thức và mối liên kết giữa con người với con người để hỗ trợ cho Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Úc – Việt Nam. Chương trình cung cấp Học bổng Giải thưởng Úc, giáo dục và đào tạo nghề, xây dựng năng lực trong giáo dục đại học của Việt Nam và đào tạo lãnh đạo khu vực công.
Tiến sĩ Duy (thứ hai từ trái qua) nhận Giải thưởng Cựu sinh Australia
Được biết, trước đó Tiến sĩ Duy – cựu học sinh Lớp Toán Tin, Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh – đã giành được học bổng và tham gia dự án nghiên cứu khoa học ở nhiều quốc gia khác nhau. Tháng 9/2009, Nguyễn Duy Duy trúng tuyển Trường Đại học Thủy lợi. Ngay năm nhất đại học, Duy đã được nhận học bổng sang Nga du học vào tháng 9/2010. Sau 5 năm học tại Đại học Bách khoa Sankt-Peterburg, anh tốt nghiệp xuất sắc và nằm trong top 3 toàn trường với điểm trung bình GPA gần tuyệt đối (3.96/4.00).
Anh Duy có cơ hội sang Đức làm việc 1 năm cho tập đoàn Bosch, rồi tiếp tục nhận học bổng toàn phần học thạc sĩ từ 8 trường đại học ở Mỹ. Anh chọn theo học tại Đại học Notre Dame theo hướng nghiên cứu phát triển mô hình dự báo bão. Anh cũng nhận học bổng của hiệu trưởng trường (presidential scholarship) chỉ trao cho 3 sinh viên mỗi năm và tốt nghiệp xuất sắc sau 2 năm học.
Tháng 10/2018, anh Duy nhận học bổng toàn phần để theo học Tiến sĩ tại Đại học Sydney, Australia. Trong chương trình nghiên cứu sinh của mình, anh đã có nhiều lần nhận giải bài báo xuất sắc, là trợ giảng xuất sắc và kết thúc khóa học với giải thưởng luận án tiến sĩ xuất sắc nhất của trường cho ngành kỹ sư năm 2022.
Nam sinh Hà Tĩnh từng nhận học bổng toàn phần tại nhiều quốc gia. Ảnh: NVCC
Cơ duyên với thủy lợi, trăn trở về biến đổi khí hậu
Nói về cơ duyên với ngành Thủy lợi, ngành học một thời từng rất “hot” trong mỗi mùa tuyển sinh, Tiến sĩ Duy chia sẻ có 3 lý do, gia đình, con người và thiên nhiên.
Do sinh ra ở vùng đất Hà Tĩnh gắn liền với hình ảnh mùa mưa lũ trắng trời, mùa nắng hạn cháy da cháy thịt nên anh chọn ngành học có thể trở về cống hiến cho quê hương. Người Hà Tĩnh rất có tinh thần hiếu học và lý do rất lớn là để có thể vươn ra, thoát khỏi vùng đất nhiều thiên tai đó. Tuy nhiên, khi thành công rồi, ai cũng muốn được quay về. Với anh Duy, học Thủy lợi để sau này có thể góp sức làm dự án phát triển quê hương chống chọi lại khí hậu khắc nghiệt, nhiều thiên tai… Đây là một cách để anh quay về.
Bên cạnh đó, anh Duy cũng có ông ngoại, mẹ cùng làm trong ngành thủy lợi nên sớm được tìm hiểu và được truyền động lực từ những giáo sư có tầm ảnh hưởng trong ngành.
Tiến sĩ Duy đi thực địa tại hồ Hume ở Victoria với máy đo đa quang phổ do nhóm sáng chế và sản xuất, phục vụ cho việc quan trắc chất lượng nước. Ảnh: NVCC
Theo Tiến sĩ Duy, với tình trạng biến đổi khí hậu hiện nay, đây là ngành học được cả thế giới quan tâm và mang lại cho anh nhiều cơ hội trong học tập, nghiên cứu từ các quốc gia khác nhau. “Ở Nga, mình học được nhiều kiến thức về xây đập, đê điều, trong khi đó ở Đức, Mỹ lại mang cho mình kiến thức dựa vào thiên nhiên như nghiên cứu về dòng chảy, xây dựng mô hình dự báo nguồn nước, chất lượng nước, ngập mặn, lũ lụt… để phát triển. Tại Australia, mình có cơ hội làm các dự án cụ thể hơn về chất lượng nước, an ninh nguồn nước và có cơ hội để ứng dụng những dự án này về với Việt Nam. Đây là lý do mình gắn bó với Australia”, Tiến sĩ Duy cho hay.
Anh cũng đã từng cùng nhóm nghiên cứu xây dựng hệ thống quan trắc, dự báo chất lượng nước, thí điểm cho hệ thống hồ nuôi tôm ở Hải Phòng. Từ việc thu thập dữ liệu vệ tinh, quan trắc trực tiếp, nhóm đã phát triển mô hình toán kết hợp cùng trí tuệ nhân tạo giúp dự báo các chỉ số chất lượng nước như nhiệt độ, thông số oxy hòa tan, độ đục, các chỉ số hóa học, dinh dưỡng, tảo… Điều này giúp doanh nghiệp và chủ hồ kế hoạch được thời gian nên thay nước, sục nước, cũng như tối ưu hóa môi trường phát triển cho tôm, cá.
Tiến sĩ Duy tại hội thảo về nước ngọt lớn nhất thế giới Freshwater Science Meeting, năm 2023. Ảnh: NVCC
Tiến sĩ Duy giảng bài tại Đại học Sydney, Australia. Ảnh: NVCC
Chia sẻ về hướng phát triển trở thành nhà nghiên cứu khoa học, công việc tưởng chừng khô khan, khó khổ, anh Duy vui vẻ cho biết: “Mình rất mong các bạn trẻ có được góc nhìn thoáng và cởi mở hơn với nghề nghiên cứu khoa học. Nghiên cứu khoa học cho mình thời gian vừa được làm và học cái mình đam mê, vừa được trả lương xứng đáng, cơ hội phát triển bản thân rất nhiều. So với bạn bè cùng trang lứa đang nhảy công việc này, công việc kia thì với việc nghiên cứu khoa học, mình có kinh tế hơn, công việc ổn định hơn và cân bằng các mối quan hệ hơn.
Ở Việt Nam mình không nắm rõ nhưng ở nước ngoài, chế độ lương dành cho tiến sĩ cao hơn nhiều so với mức lương trung bình, giờ làm việc không bị quản thúc, thoải mái đưa ra các ý tưởng. Ngoài thời gian làm dự án, mình có thể làm thêm từ việc tư vấn cho sinh viên, nghiên cứu sinh, hướng dẫn làm hồ sơ du học, dạy thêm, các hoạt động xã hội… Vì vậy, mình không phải lo lắng kinh tế quá nhiều khi tham gia nghiên cứu khoa học. Tất nhiên, để có được như vậy phải nỗ lực học tốt, làm việc không ngừng nghỉ trong thời gian dài. Dù vậy, chỉ cần mình có đam mê thì sẽ cân bằng được”.
Tiến sĩ Duy giao lưu cùng du học sinh Việt Nam tại Đại học Sydney. Ảnh: NVCC
Tư vấn cho các bạn trẻ về ngành Thủy lợi, Tiến sĩ Duy nêu quan điểm: “Ngành Thủy lợi là ngành đặc thù, là ngành đòi hỏi chuyên môn kỹ thuật cao nên khi ra trường cần trang bị đầy đủ kiến thức mới có thể tìm được công việc tốt. Học Thủy lợi cũng không phải là chỉ mỗi học cách xây dựng đê đập, các bạn còn cần kỹ năng về tư duy, toán, lý, hóa, lập trình, các kỹ năng mềm. Là ngành khó, tuy nhiên, với tình trạng biến đổi khí hậu xảy ra khó lường như hiện nay, ngành này sẽ tạo ra rất nhiều cơ hội công việc từ kỹ sư kỹ thuật, cho tới nhà phát triển mô hình khí hậu, nhà kinh tế tài nguyên, nhà hoạch định chính sách, hay là một nhà hoạt động xã hội…
Ngoài ra, các bạn trẻ không nên bó buộc bản thân khi học đại học. Phải biết cân bằng giữa các môn học trong chuyên ngành và ngoài ngành, biết cách tạo các mối quan hệ với giảng viên trong trường và doanh nghiệp ngoài trường, nên tham gia các hoạt động xã hội giúp phát triển bản thân. Việt Nam là quốc gia có thế mạnh về nông nghiệp, một lĩnh vực nhạy cảm với biến đổi khí hậu nên trong tương lai cần nhiều người có chuyên môn thủy lợi”.
Tin tổng hợp