Ngày 1/3/2013, tại Hội trường T45, trường ĐH Thủy Lợi đã diễn ra Hội nghị Phổ biến nội dung Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992. Tham dự có TS Đinh Xuân Thảo – Viện trưởng viện Nghiên cứu lập pháp của Quốc hội, GS.TS Phạm Ngọc Quý – Phó hiệu trưởng Nhà trường, cùng đại diện Đoàn thanh niên, Hội sinh viên, các phòng khoa ban trong trường, ban cán sự các lớp và ban chấp hành chi đoàn.
Tại hội nghị, TS Đinh Xuân Thảo – Viện trưởng viện Nghiên cứu lập pháp của Quốc hội, báo cáo viên chính đã phổ biến cho trường ĐH Thủy Lợi nội dung Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992. Ngày 23/11/2012, kỳ họp thứ tư Quốc hội khóa XIII đã thông qua Nghị quyết về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Để việc lấy ý kiến nhân dân bảo đảm chất lượng, hiệu quả, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 22-CT/TW, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 136/QĐ – TTg về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.
Đất nước ta có 4 bản hiến pháp (bản hiến pháp năm 1946, năm 1959, năm 1980 và hiến pháp năm 1992). Một đặc điểm rất lớn của lịch sử lập hiến của nước ta là suốt thời gian lập hiến đều đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, vì vậy, mỗi lần đất nước bước sang giai đoạn phát triển mới với chính sách mới do Đảng đề ra, chúng ta đều đặt vấn đề sửa đổi hiến pháp. Hiến pháp năm 1992 được xây dựng trong bối cảnh giai đoạn đầu thời kỳ đổi mới. Đất nước ta bắt đầu đổi mới kinh tế từ năm 1986, đến năm 1991 thì có cương lĩnh khẳng định đường lối ưu tiên phát triển kinh tế, từng bước đổi mới chính trị phù hợp. Do đó, Hiến pháp năm 1992 chủ yếu sửa đổi về vấn đề kinh tế, tạo bước chuyển lớn từ cơ chế kế hoạch hóa quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường, gắn liền với đó là sửa đổi một số vấn đề về cơ cấu, tổ chức bộ máy nhà nước, chuyển từ cơ chế hoạt động theo nguyên tắc tập thể sang đề cao trách nhiệm cá nhân. Nhờ sự đổi mới trong Hiến pháp năm 1992 về chế độ kinh tế mà Việt Nam đạt được những thành tựu lớn trong phát triển đất nước trong 20 năm qua.
Hơn thế nữa, lịch sử lập hiến lâu dài cho phép chúng ta nhận thức mới về Hiến pháp, đổi mới về tư duy hiến pháp. Năm 1992, khi chúng ta xây dựng Hiến pháp 1992 thì hệ thống luật còn mỏng, chỉ có 93 luật và pháp lệnh. Trong bối cảnh đó Hiến pháp phải quy định rất nhiều điều mà lẽ ra phải giao cho luật quy định. Hiện nay, khi sửa đổi Hiến pháp 1992 thì nước ta có 330 luật, pháp lệnh, tức là hệ thống pháp luật của chúng ta đã phát triển, đủ điều kiện đổi mới kỹ thuật lập pháp theo hướng Hiến pháp quy định những vấn đề rất cơ bản, còn lại để cho luật quy định.
TS Đinh Xuân Thảo còn tóm tắt các nội dung trong dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, những vấn đề cần sửa đổi liên quan đến Hiến pháp hiện hành ở tất cả các chương. Ngoài lời nói đầu, dự thảo cần sửa đổi 11 chương, 124 điều, đặc biệt là các vấn đề mà người dân đang quan tâm về chế độ chính trị, Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Quốc khánh, về quyền và nghĩa vụ của công dân. Ngoài ra, rất nhiều ý kiến bàn sở hữu đất đai trong chương về kinh tế,…nhằm xây dựng một bản Hiến pháp mới tiến bộ hơn, logic, chặt chẽ từ chương mục, điều khoản đến ngôn từ, quy định rõ quá trình cũng như cách thức thực hiện Hiến pháp.
GS.TS Phạm Ngọc Quý – Phó hiệu trưởng Nhà trường phát biểu ý kiến
Sau khi lắng nghe các nội dung trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, GS.TS Phạm Ngọc Quý đã lên nhắc nhở toàn trường về việc triển khai các văn bản về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 mà Nhà trường đã gửi, tổ chức nghe phổ biến nội dung sửa đổi, công tác thông tin tuyên truyền và tiến hành đóng góp ý kiến về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 cho cán bộ và sinh viên trong toàn trường.
Hội nghị đã kết thúc thành công giúp các cán bộ, giảng viên và các bạn sinh viên trong trường có cái nhìn cụ thể hơn về các nội dung sửa đổi hiến pháp cũng như quyền lợi và trách nhiệm của mình trong Dự thảo sửa đổi hiến pháp 1992. Đóng góp ý kiến hoàn thiện nội dung Hiến pháp 1992, làm bản Hiến pháp mới sinh động, phản ánh được yêu cầu cuộc sống là thể hiện ý chí của toàn dân.
Trần Mai Anh