Cách đây 40 năm, tháng 2 năm 1972, Thủ đô Hà Nội đã phối hợp chặt chẽ cùng một số địa phương, đơn vị đã đánh thắng cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B52 của đế quốc Mỹ vào miền Bắc Việt Nam. Đây là một trong những thắng lợi có ý nghĩa chiến lược trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, buộc đế quốc Mỹ phải ký hiệp định Pari chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình tại Việt Nam, tạo bước ngoặt lịch sử để tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Đó là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam anh hùng. Chiến thắng đó được đánh giá là “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”
Thực hiện sự chỉ đạo của Ban bí thư và thành Ủy Hà Nội về kỷ niệm 40 năm chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”, sáng nay, 15/11/2012, Ban tuyên giáo Thành ủy Hà Nội phối hợp với Đảng ủy Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội tổ chức Hội nghị tuyên truyền kỷ niệm “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” cho 1000 sinh viên của 4 trường Đại học và Cao đẳng: ĐH Công Đoàn, CĐ Y tế Hà Nội, CĐ Nghề công nghiệp Hà Nội và trường ĐH Thủy Lợi.
Tham dự có đồng chí Nguyễn Tuấn Dũng – Phó bí thư thường trực, Đảng ủy khối các trường Đại học và Cao đẳng Hà Nội, đồng chí Đào Xuân Dũng – Trưởng phòng tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, GS.TS Nguyễn Quang Kim- Hiệu trưởng trường ĐH Thủy Lợi cùng đại diện Đảng ủy Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội, đại diện ban giám hiệu, Đảng ủy các trường ĐH Công Đoàn, CĐ Y tế Hà Nội, CĐ Nghề công nghiệp Hà Nội và trường ĐH Thủy Lợi. Và đặc biệt hội nghị có sự tham gia của báo cáo viên, Thượng tá Hoàng Văn Lâu – Phó phòng Tuyên huấn Bộ Tư lệnh Phòng không – Không Quân.
ThS Đặng Hương Giang – Trưởng phòng Công tác chính trị và Quản lý sinh viên phát biểu
“Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” là chiến thắng của ý chí và trí tuệ Việt Nam, đây là một sự kiện lịch sử đặc biệt có giá trị. Buổi nói chuyện có 3 phần: phần 1 là cuộc tập kích đường không chiến lược của đế quốc Mỹ vào miền Bắc Việt Nam tháng 12/2012. Phần 2 nói về chiến thắng vĩ đại của quân và dân ta, nguyên nhân thắng lợi và phần cuối cùng là phát huy tinh thần chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Hà Nội “Điện Biên Phủ trên không” thật sự là một mốc son chói lọi. Để đánh được B-52, chúng ta phải mất 3 năm, 3 tháng nghiên cứu cách đánh ở Quảng Bình. 3 tháng tập trung cao điểm nhất là tháng 8, 9, 10 với những sĩ quan dẫn đường “gạo cội” có kinh nghiệm dẫn bay, có độ nhạy cảm và tinh thần dám chịu trách nhiệm. Điển hình là các đồng chí: Lê Thành Chơn, Tạ Quốc Hưng, Lê Thiết Hùng, Hoàng Kế Thiện, Phạm Văn Khả, Hà Đăng Khoa, Trần Quang Kính, Đào Ngọc Ngư, Phạm Minh Cậy…Những đồng chí này có mặt ở tất cả các sở chỉ huy cả vòng trong lẫn vòng ngoài, sát cánh cùng phi công truy kích địch.
Thượng tá Hoàng Văn Lâu – Báo cáo viên tại Hội nghị
Đến thời điểm bước vào chiến dịch 12 ngày đêm, ta đã có 8 năm kinh nghiệm chống lại cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của Mỹ. Thế nhưng, khi vào cuộc chúng ta cũng gặp rất nhiều khó khăn. Ở chiến trường phía Bắc, chúng ta luôn có ưu thế về dẫn đường trực tiếp cho phi công. Khi vào chiến trường khu 4, chúng ta mới gặp dẫn đường đối kháng. Vì lúc này Mỹ đã đưa các tàu dẫn đường vào biển Đông, nên đã gây cho ta rất nhiều khó khăn. Từ đó, những trận không chiến trở nên vô cùng ác liệt. Mọi hoạt động của không quân ta ở đây đều bị địch theo dõi giám sát rất chặt chẽ. Khi máy bay của ta bay lên độ cao 2000 – 3000m, ngay lập tức tiêm kích địch từ các hướng cơ động đến, vây chặt. Trong khi đó, chúng ta thường hoạt động chiến đấu ban đêm là chủ yếu, nên phi công thiếu sự chỉ huy, dẫn đường trực tiếp từ mặt đất, dẫn đến mất đi những yếu tố chiến thuật có lợi ban đầu. Thêm vào đó, phi công ta thường phải hoạt động đơn lẻ nên dễ bị địch tập trung lực lượng tiêm kích đánh chặn, không cho tiếp cận B-52. Mục tiêu trọng yếu của chiến dịch là thành phố Hà Nội và Hải Phòng… trong khi đó hầu hết các sở chỉ huy cơ bản của các trung đoàn không quân lại nằm ở phía trong, nên bị nhiễu rất nặng. Dó đó không thể chỉ huy kịp thời và liên tục cho phi công vì thiếu các dữ liệu về địch. Chúng ta chỉ có duy nhất một sở chỉ huy vòng ngoài ở phía Tây Nam Hà Nội, nhưng do bị đánh phá thường xuyên nên cũng ảnh hưởng rất nhiều.
Kinh nghiệm được đúc rút từ chính những lần dẫn đường cho phi công đánh chặn vào các tốp B-52 giả. Và ngay sau chiến thắng vang dội của Chiến dịch “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” là từ cuộc tập kích đường không tháng 12-1972, các loại trang bị, vũ khí kỹ thuật cao đã được sử dụng phổ biến hơn nhiều. Một số trang bị, vũ khí mới xuất hiện như máy bay tàng hình, hệ thống cảnh giới báo động sớm AWACS, tên lửa hành trình, các thiết bị tác chiến điện tử… có thể sẽ làm thay đổi cơ bản nghệ thuật tác chiến của không quân. Điều đó đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác bảo đảm dẫn đường. Để đáp ứng được với chiến tranh tương lai, chúng ta cần giải quyết tốt 4 vấn đề cơ bản như: Bảo đảm thông tin tình báo kịp thời, chính xác; tổ chức hệ thống sân bay, sở chỉ huy vòng ngoài trên những hướng trọng điểm một các hoàn chỉnh; hiện đại hóa các phương tiện chỉ huy, tiến tới tự động hóa từng phần công tác chỉ huy; tăng cường huấn luyện diễn tập đối kháng. Báo đảm dẫn đường không chỉ là vấn đề đầu tư trang thiết bị mà là cả một nghệ thuật cần được tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện. Trong đó con người là yếu tố cơ bản và quan trọng nhất.
Được nghe Thượng tá Hoàng Văn Lâu tóm tắt diễn biến cuộc tập kích đường không chiến lược bằng B52 của Mỹ và sự kiên cường đấu tranh của quân và dân ta thông qua những hình ảnh, những video clip sống động khiến cho cả hội trường như sống lại thời khắc anh hùng của dân tộc, bao nhiêu mất mát, hi sinh, bao nhiêu mồ hôi, xương máu của người dân Việt Nam đã đổ xuống. Mỗi thế hệ đi sau thầm cảm ơn các thế hệ đi trước đã chiến đấu kiên cường đến hơi thở cuối cùng để cho con cháu chúng ta được học tập và sống trong môi trường hòa bình, ổn định. Cảm ơn vì những chia sẻ hữu ích của thượng tá Hoàng Văn Lâu. Qua buổi nói chuyện, những sinh viên của thế hệ trẻ cần thấy trách nhiệm, nghĩa vụ của mình, các bạn hãy học tập và cống hiến sao cho xứng đáng với những gì mà cha ông ta đã hi sinh vì chính tương lai của các bạn.
Bài và ảnh Trần Mai Anh