Hợp tác Quốc tế – 55 năm trên đà phát triển

Trong suốt chặng đường 55 năm qua từ khi thành lập và trưởng thành cho tới nay, trường Đại học Thủy Lợi đã từng bước khẳng định vị thế của nhà trường trong hệ thống giáo dục của đất nước cũng như trên thế giới thì không thể tách rời khỏi công tác Hợp tác Quốc tế.

Thời kỳ đầu mới thành lập, lực lượng cán bộ giảng dạy chủ yếu được đào tạo từ các nước XHCN, trong đó đặc biêt là sự giúp đỡ của Trung Quốc. Từ khi Đảng ra NQ37 (1981) về “Chính sách khoa học và kỹ thuật”, rồi NQ26 (1991) về “Khoa học và công nghệ trong sự nghiệp đổi mới” và gần đây NQTW2 (1996) về “Định hướng chiến lược phát triển KH – CN trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm vụ đến năm 2000”, trường Đại học Thủy lợi đã chủ động tạo lập thị trường cho KH và CN, đồng thời tranh thủ tạo lập quan hệ hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ, đã tranh thủ được sự giúp đỡ của nhiều nước, nhiều tổ chức quốc tế chính phủ và phi chính phủ, nhiều chuyên gia giỏi tầm cỡ quốc tế (qua các tiểu Dự án), đến giúp đỡ và hợp tác với Trường thông qua việc mở các lớp bồi dưỡng chuyên môn ngắn ngày, các lớp chuyên đề, hội nghị, hội thảo quốc tế, tiếp nhận được nhiều công nghệ tiến bộ, phần mềm cũng như phần cứng, phục vụ công tác đào tạo và triển khai KHCN góp phần phát triển ngành Thủy lợi ở nước ta.

Trong lúc có sự khủng hoảng ở các nước XHCN cũ, các quan hệ HTQT truyền thống tạm thời bị gián đoạn, trường Đại học Thủy lợi đã chủ động và kịp thời mở rộng phạm vi hoạt động sang khối các nước thuộc Cộng đồng châu Â, Bắc Mỹ, khối Asean, châu Á …, khôi phục lại quan hệ truyền thống với Trung Quốc và đã thu được nhiều kết quả tốt. Đó là việc tiếp tục đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao trình độ giao tiếp và sử dụng tiếng Anh để giao lưu khoa học – công nghệ, trang bị thêm cơ sở vật chất cho Trường và đa phương hóa, đa dạng hóa các loại hình hợp tác, tăng cường hội nhập khu vực và quốc tế nhằm xây dựng được danh hiệu “Đại học Thủy Lợi’’ với bạn bè thế giới để họ biết đến và tìm đến nhà trường.    

Từ những năm đầu của thập kỷ 80, trường đã mở quan hệ hợp tác với Ấn Độ, Pháp, Hà Lan, Thái Lan (AIT) và đã cử được một đội ngũ đông đảo cán bộ giảng dạy đi đào tạo tại các nước này, đặc biệt là Ấn Độ; Trường xin tham gia mạng lưới đào tạo về kỹ thuật nguồn nước do Tổ chức ESCAP và từ tháng 8/1988 là 1/16 thành viên của ESCAP. Đây là cơ hội giới thiệu Trường Đại học Thủy lợi với các trường bạn trong khu vực Châu á Thái Bình Dương.

Cũng trong thời kỳ này nhà trường chuẩn bị và đã đề nghị xin được một Dự án mang tên ” Tăng cường năng lực trường Đại học Thủy lợi ” do UNDP tài trợ. Dự án VIE 88/007 với kinh phí 603,000 USD cho các lĩnh vực Cơ học công trình và Địa kỹ thuật được thực hiện vào năm 1990. Thông qua dự án, Trường đã có được các thiết bị thí nghiệm, thiết bị văn phòng và phương tiện giao thông hiện đại, cử cán bộ giảng dạy – quản lý tham quan, thực tập ở nước ngoài, là Trường đầu tiên trong khối các trường Đại học thuộc khối xây dựng có Dự án UNDP.

Từ sau dự án này, Trường đã chủ động mở rộng thêm quan hệ hợp tác KH – CN – ĐT với nhiều trường Đại học, Viện Nghiên cứu của các nước Mỹ (ĐH Quốc gia Colorado), Canada (ĐH Saskatchewan), Anh (ĐH Cambridge, ĐH Southbank, ĐH Southampton, ĐH Glamorgan), Pháp (ĐH Cầu đường Paris), Đức (ĐH Braunchweig, ĐH Karshruhe), Hà Lan (IHE, Delft, Bộ Giao thông Công chính, Quản lý nước và Môi trường, Viện Thủy lực Delft…), Na uy (ĐH Trondheim), Ấn Độ (Đại học Công nghệ Roorkee), Thái Lan (AIT), Malaysia (ĐH Sarawax), Trung Quốc (ĐH Vũ Hán, ĐH Tam Điệp, ĐH Hồ Hải, ĐH Nghi Xương, ĐH Cát Châu), Italia ( ĐH Brescia, ĐH Milan), ĐH Công nghệ Bang dung (Indonesia), Israel và các tổ chức quốc tế như OSB (Australia), ECP (Cộng đồng Châu Âu), OXFAM Anh & Ireland, OXFAM Bỉ, OXFAM Hồng Kông, Quỹ Nhi đồng Anh, MCC, ADB, AF, CIDA (Canada ), ILO, ủy ban Sông Mê Kông, các Công ty tư vấn nước ngoài như: Consultants, EXPERCO LTD, GEO-SLOPE International (Canada), SAGE ENGINEERING LTD (Anh), SMEC (Australia), ITOCHU (Nhật) …

      Với Trung Quốc, sau việc ký kết bản hợp tác giữa hai Bộ Thủy lợi Việt Nam và Trung Quốc, nhân dịp Bộ trưởng Bộ Thủy lợi Trung Quốc Nữu Mậu Sinh sang thăm Việt Nam và thăm trường Đại học Thủy lợi vào tháng 4/1995, Trường đã thiết lập lại quan hệ với một số trường Đại học, cơ quan thủy lợi ở Trung Quốc như Vũ Hán, Cát Châu, Tam Hiệp, Hồ Hải… Từ đó đến nay, đã có nhiều đoàn qua lại thăm viếng lẫn nhau, giảng bài, ký kết các Bản ghi nhớ hợp tác. Về phía bạn, đã có các đoàn của Đại học Vũ Hán, Cát Châu, Sở Thủy lợi Nghi Xương, Thuận Đức, ủy ban sông Trường Giang,… đến thăm Đại học Thủy lợi. Trường Đại học Thủy lợi cũng đã cử nhiều đoàn gồm cán bộ giảng dạy và quản lý sang tham quan kỹ thuật hoặc ký kết các các văn bản hợp tác, tại các trường bạn. Cho đến nay đã có 4 TS được đào tạo tại ĐH Vũ Hán, 3 NCS đang tiếp tục nghiên cứu; 4 thực tập sinh ngắn hạn. Sau Vũ Hán, trường tiếp tục mở quan hệ với ĐH Hồ Hải và đã gửi 2 NCS. ĐH Tam Hiệp, Nhà máy thiết bị Thủy điện Ngọc Lâm (Quảng Tây)…

      Trường đã thiết lập quan hệ lâu dài với ĐH công nghệ Brescia, Milan (Ý), ĐH Hanover, Brauscheig (Đức) và đã nhận được sự tài trợ của các trường này trong việc cử cán bộ sang đào tạo ở bậc tiến sĩ.   

      Trong 10 năm gần đây, thực hiện NQTW2 (1996) về Định hướng chiến lược phát triển KH – CN trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm vụ đến năm 2000 và các nghị quyết khác của Đảng, trên cơ sở phát huy kinh nghiệm và quan hệ đã có và uy tín của Trường, Trường đã chủ động khai thác chiều sâu hợp tác với một số nước và Tổ chức quốc tế có khả năng như: Đan Mạch, Nhật, Hà Lan, Đức, ILO, WB để mở rộng ngành nghề và phương thức đào tạo. Đặc biệt từ năm 2000, Nhà trường đã nhận được sự giúp đỡ của Chính phủ Hà Lan và Đan Mạch tài trợ cho hai dự án lớn nhằm từng bước nâng cao năng lực và vị thế của nhà trường.

Dự án “Nâng cao năng lực ngành Kỹ thuật bờ biển” bắt đầu thực hiện từ tháng 4 năm 2001, mở ra một ngành mới kỹ thuật bờ biển, một vùng rộng lớn có tiềm năng phát triển kinh tế xã hội, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và còn rất ít được quan tâm trong việc đào tạo nguồn nhân lực, và mở khoa mới Kỹ thuật bờ biển, xây dựng chương trình khung và các môn học, đào tạo nguồn nhân lực và cung cấp một số trang thiết bị phục vụ đào tạo và nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực đào tạo cho khoa Kỹ thuật bờ biển.

Dự án “Tăng cường Năng lực cho ĐH Thủy lợi” Do chính phủ Đan Mạch tài trợ được thực hiện từ năm 10/2001 cũng là cơ hội tốt nhằm nâng cấp nhà trường cả về đội ngũ và cơ sở hạ tầng. Thông qua dự án, chương trình khung đào tạo, giáo trình của một số ngành Thủy văn – Môi trường, Qui hoạch và Quản lý hệ thống công trình, kinh tế thủy lợi ở bậc đại học và sau đại học đã được cập nhật, bổ sung và hiện đại hóa; lực lượng cán bộ được đi đào tạo ở bậc thạc sĩ và tiến sĩ; cơ sở vật chất gồm máy tính, thiết bị dạy học, thiết bị nghe nhìn và đặc biệt là một phòng thí nghiệm thuỷ lực hiện đại đã được Dự án trang bị cho Nhà trưòng. Đó là những cơ sở tốt cho việc đào tạo và nghiên cứu.

Lễ ký kết HWRU-CE Phase 2 tại Trường Công nghệ Delft do GS.TS Đào Xuân Học làm trưởng Đoàn

Trong vài năm trở lại đây, trong bối cảnh Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng với cộng đồng quốc tế, kể cả lĩnh vực đào tạo, Nhà trường cũng nhận thức việc đổi mới hệ thống giáo dục là điều kiện tiên quyết và sống còn của một cơ sở đào tạo. Và nỗ lực này được các đối tác nước ngoài đánh giá rất cao và tích cực ửng hộ.  

Dự án “Nâng cao năng lực ngành Kỹ thuật bờ biển” do chính phủ Hà Lan tài trợ tiếp tục kéo dài pha 2 thêm 4 năm và hiện nhà trường vẫn đang thực hiện dự án theo đúng tiến độ. Mục tiêu chính của Dự án trong giai đoạn này là tiếp tục hoàn thiện chương trình đào tạo và giáo trình cho ngành Kỹ thuật Bờ biển và nâng cao năng lực giảng viên của Khoa. Đặc biệt, nhằm hỗ trợ tích cực việc thực hiện Chiến lược Phát triển của Nhà trường, Dự án đã triển khai thêm các hoạt động như hỗ trợ nâng cao năng lực cho Trung tâm Đào tạo Ngoại ngữ, Bộ môn Phát triển Kỹ năng, các bộ môn cơ bản, công tác Kiểm định chất lượng đào tạo… Thông qua dự án, rất nhiều cán bộ của nhà trường đã được đi học tập dài hạn và nâng cao, các lớp ngoại ngữ, các lớp nâng cao kỹ năng giảng dạy được các chuyên gia quốc tế truyền thụ đã thực sự mang lại sự thay đổi về chất cho quá trình đào tạo của nhà trường và tạo cơ hội cho cán bộ, sinh viên tiếp xúc với các kỹ thuật tiên tiến, nhiều thiết bị mới, hiện đại phục vụ học tập và nghiên cứu được trang bị, như phòng Thí nghiệm Địa Kỹ thuật, phòng Thí nghiệm Viễn thám, phòng luyện âm…

Dự án “Tăng cường Năng lực cho ĐH Thủy lợi” do chính phủ Đan Mạch tài trợ tiếp tục kéo dài pha 2 cho đến hết năm 2007 cũng đã tạo ra rất nhiều thuận lợi để nhà trường tiếp tục hỗ trợ cho cán bộ giảng viên về phương pháp giảng dạy, phát triển giáo trình, tài liệu giảng dạy, chương trình đào tạo hiện đại ở trình độ sau đại học, phát triển khả năng nghiên cứu và phương pháp làm việc khoa học có trợ giúp của tin học và máy tính, cử cán bộ đi giao lưu tại một số nước ở Châu Âu, hỗ trợ bộ môn Phát triển Kỹ năng tổ chức các lớp bồi dưỡng về phương pháp giảng dạy và quản lý để chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp.

Ngoài các đối tác là các trường đại học và trung tâm nghiên cứu ở các nước trong vùng và trên thế giới, các hoạt động HTQT của Nhà trường mở rộng sang các tổ chức tài trợ lớn như ADB, WB, WMO cũng như các tổ chức Phi chính phủ nhằm đa dạng hoá các mối quan hệ trong HTQT. Đặc biệt, Nhà trường đã được Chính phủ đồng ý cho thực hiện Dự án Hỗ trợ Kỹ thuật về “Tăng cường năng lực quản lý Thủy lợi và phục hồi hệ thống Thủy nông“ do ADB tài trợ nhằm chuẩn bị cho một Dự án vốn vay cho tăng cường năng lực quản lý Thủy lợi và phục hồi hệ thống Thủy nông Bắc Hưng Hải trong đó có hợp phần xây dựng mở rộng trường tại Chương Mỹ, Hà Tây.

Một dự án Hỗ trợ Kỹ thuật khác của ADB cho Bộ NN-PTNT do Nhà trường quản lý về “Công nghệ Địa – Tin học trong đánh giá rủi ro thiên tai“ với tổng kinh phí 625.000 USD cũng đang được triển khai rất tích cực trong năm 2009 – 2010. 

Ngoài các đối tác ở Trung Quốc, Lào, Đức, Pháp, Đan Mạch, Hà Lan, Italia, Nhà trường đã mở rộng thêm nhiều quan hệ với các đối tác ở Mỹ (ĐH Arkansas, Viện Địa lý Mỹ, VEF, tổ chức PDC, ĐH Havaii, ĐH Colorado State University), Tổ chức Hợp tác Phát triển Tây Ban Nha (AECI), Nhật Bản (ĐH Hokkaido, ĐH Tohoku, ĐH Kyoto, ĐH Kyushu, ĐH Tokyo Metroplitan), Ấn Độ (ĐH Roockee), Singapore (ĐH Công nghệ Nanyang, Ngee Ann Polytechnic)… thông qua việc ký kết MoU, trao đổi chuyên gia, sinh viện, đào tạo Thạc sỹ, Tiến sỹ, tổ chức các buổi seminar, hội thảo khoa học, nghiên cứu chung… Ví dụ, trong lĩnh vực đào tạo nhân lực, ngoài các chương trình học bổng theo các chương trình của Nhà nước, các hợp tác song phương của Nhà trường đã giúp đào tạo 7Tiến sỹ tại Hà Lan, 2 Tiến sỹ tại Đan Mạch, 5 Tiến sỹ tại Italia, 7 Tiến sỹ tại Singapore cùng nhiều Thạc sỹ và thực tập sinh.

 

GS.TS Đào Xuân Học – Hiệu trưởng Nhà trường tiếp đoàn chuyên gia Nhật Bản tham dự Hội thảo Cửa sông Việt Nam – Nhật Bản (2006) tại Đại học Thủy lợi

Một mảng hợp tác mới được mở rộng là trao đổi sinh viên, đón tiếp và tổ chức các đợt thực tập cho sinh viên nước ngoài tại Việt Nam. Trong năm 2007- 2008, Nhà trường đã tiếp nhận 7 sinh viên TUDelft, Hà Lan làm thực tập đò án tốt nghiệp Thạc sỹ và 8 sinh viên NTU, Singapore. Sauk khi kết thúc đợt thực tập, các sinh viên nước ngoài đều có ấn tượng rất tốt về Nhà trường, về phong cảnh và con người Việt Nam.

 

Có thể nói rằng, HTQT góp phần quan trọng tạo môi trường thuận lợi cho cán bộ và giảng viên phát huy toàn bộ năng lực và trí tuệ của mình cho sự nghiệp đào tạo và phát triển Thủy lợi; từng bước khẳng định uy tín của ĐHTL với các đối tác trong khu vực và trên thế giới.